Feb 28, 2010

చరిత్ర , ఒక కల్పన

"ఈ నవలలో రచించిన పాత్రలన్నీ నా ఊహలో జనించిన ఆదర్ష ప్రాయులైన దేవతలు కారు. 12, 13 శతాబ్దాల సంధి లో ఈ భూమి మీద పుట్టి కష్టనిష్టూరాలు అనుభవించిన మానవులు .అందుచేత ప్రతి పాత్రలోనూ మంచిచెడూ రెండు ఉంటాయి ", అని అంటారు  “ఛెంఘిజ్ ఖాన్”  పరిచయం లో తెన్నేటి సూరి.
చారిత్రక నవలను రెండు విధాలుగా మనం అర్ధం చేసుకోవచ్చు..ఒకటి చరిత్ర పుటల్లోని రాజకీయ సామాజిక అంశాలను పరిశోధన చేసి ,సూక్ష్మం గా సమగ్రంగా శాస్త్రీయంగా ఒక దేశకాలాలను పునఃసృష్టి చేయగల అవకాశం.
రెండవది ..చరిత్రను ఒక కల్పనగా భావించే రచయితకు అందే అపరిమితమైన స్వేచ్ఛ.
దేశకాలసీమితమైన జీవితాన్ని అర్ధం చేసు కోవడం కోవడం రచయిత బాధ్యత అంటారు వల్లంపాటి.
అటు పాశ్చాత్య లొకంలో నరరూపరాక్షసుడిగా చిత్రించబడిన ఛెంగిజ్ ఖాన్ కు,
ఇటు “నాకు ఆదర్శ ప్రాయుడైన నాయకుడు” అంటూ నెహ్రూ చేత గౌరవవందనం అందుకొన్న చెంగిజ్ ఖాన్ కు,  నడుమ ."ఒక మానవుని"ఆవిష్కరించే ప్రయత్నాన్ని తెలుగు నవల చేసింది.
ఒక చారిత్రక నవలకు నిండైన ఉదాహరణ “ చెంగిజ్ ఖాన్ “మన ముందు ఉన్నది.
ఎన్ని ఏళ్ళ "పరిశ్రమ "ఫలితమో రచయిత ప్రస్తావించక పోయినా మనకు తెలుస్తూనే ఉంటుంది.
తేదీలకూ గణాంకాలకు చరిత్రలో ఉన్న ప్రాధాన్యత ఏమిటొ మనకు తెలుసు.
ఇప్పటి  "చారిత్రక స్పృహ తో రాసే నవలాకారులు ఇలాంటి చిన్న చిన్న వివరాలే నవలకు ఒక వాస్తవిక భూమికను ,దెశకాల నేపధ్యాన్ని ఇస్తాయని తెలియని వారు కారు.
చరిత్ర వట్టి అభూత కల్పన కాదనీ మనకు తెలుసు.
మన కల్పనాసాహిత్యానికి  బలీయమైన నేపధ్యంగా మన చారిత్రికజ్ఞానం ఉపయోగపడాలే కాని మరిన్ని భ్రమలను కల్పించుకొంటూ  పోకూడదు కదా ?
తక్షణ రాజకీయ లేదా వ్యక్తిగత ప్రయోజనాలతో చరిత్రను ఒక సాధనం గా వాడుకోవడం తెలుగు నవలలో సర్వత్రా కనబడుతుంది.
ముందుగా చెప్పుకున్నట్లుగానె, ఇది సమాచార యుగం. చరిత్ర ఒక తెరిచిన పుస్తకం.
పునర్మూల్యంకనం ప్రతి తరంలోను జరుగుతూ ఉంటుంది.
మనం చేస్తొన్న పునర్మూల్యంకానాన్ని మన ముందు తరాల వారుకూడా చేస్తారన్నది వాస్తవం.
సమకాలీనత అన్నది సాపేక్ష పదం సర్వకాలీనత అన్నది అంతే.
సిధ్ధాంతాలతో జీవితాన్ని కొలవానుకోవడం సమంజసం కాదు. జీవితం కోసం సిద్ధాంతాలు ఉన్నయి ..అన్న కొడవటికంటి మాటలను ఒకసారి పేర్కొనాలి.
ముఖ్యంగా చరిత్ర గురించి వ్రాసేటప్పుదు.. తెలుగు నవలాకారులు తమ భావోద్రేకస్తాయిలోనో ను0చి  తమ"రాజకీయ సిద్దంతాల అంచులనుంచొని ఒక పరిధి గిరి గీసుకొని వ్రాయడం మొదలు పెడుతున్నారు.
అది  white moghuls లోని ఖైరున్నిసా ఉదంతాన్ని యథాతదంగా తిరిగి వ్రాయడమేనా కావచ్చు..రెండొ ప్రపంచ యుధ్ధకాలంలో ఆర్ధిక మాంద్యత ఉన్న రోజుల్లొ బస్తావడ్లు  (అక్కుళ్ళు) నాలుగున్నర రుపాయలో (మొలకొలకులు )అయిదు రూపాయలో ఉన్నప్ప్డు ఒక ఎద్దు విలువ అయిదు వందల రుపాయలనీ వ్రాయవచ్చు.
((ఆకాలం లో మాగాణి ప్ర్రాంతంలో జట దుక్కిట్లెడ్ల విలువ ఇరవై బస్తాల వడ్లతో సమానంగా ఉండేదని ..తెలిసింది.(శ్రీ గొగినేని నాగేశ్వర రావు గరు,నడింపల్లి ,మునసబు)మరి ,రాయసీమ ప్రాంతంలో పరసలో ఒక ఎద్దు ఖరీదు అయిదు వందల వరకు పలకవచ్చుననీ (మునెమ్మ,oct 2007)
 అంత ఖరీదు పలకడం ..అధ్యయనం చేయవలసి ఉంది. రాయలసీమలోని (పరసలోనే నిలబేట్టి ఉంటే దాన్ని యట్టలేదన్న అయిదు నూర్లకు అమ్మి ఉండవచ్చ్చు.నాగుల మర్రి కాడనే నిలబెట్టి రెండు నూర్లకు అమ్మేసినాడు.pg,54,చతుర)
పునర్ మౌల్యాంకనం సాహిత్య కృతిని మొదటిసారి విలువ కట్టడం కంటే మారిపోయిన చారిత్రక సామాజిక పరిస్థుతుల లో విలువ కట్టడం చాలా క్లిష్టమైన పని.మళ్ళీ మళ్ళీ విలువ కట్టడం మరింత కష్టమైన పని.
అని అంటారు ..వల్లంపాటి.
వ్యంగ్యాత్మక హాస్యరచన "గణపతి" ని మరొక మారు చదివి చూడాలి.బహుశా బ్రహ్మమతస్తుల దృష్టీ మరింత సమగ్రం గా అర్ధం అవుంతుందను కొంటాను. నవలా పరిణామం  లో ఒక ముఖ్యమైన అంశాన్ని మనం పక్కకు పెడుతూ వస్తున్నాము.
***
చరిత్ర ఈ నవలకు అస్తిపంజరం అమర్చడానికి ఉపకరించి , దానికి ఒక రూపాన్ని ఇచ్చింది.సజీవ పరిచినది కల్పనతోనే ."అని అంటారు తమ చారిత్రక నవల  " జయ యౌధేయ " ఉపోద్ఘాతంలో  రాహుల్ సాంకృత్యాయన్.
ఒక చారిత్రక నవలలో చరిత్రకు నవలకు మధ్య ఉండవలసిన ఆ సున్నిత సృజనాత్మక బంధాన్నిగురించి  ఇంతకన్న ఏమి వివరించ గలం?
 ***

All rights @ writer.

Title,labels, postings and related copyright reserved.

Feb 27, 2010

ఘనా ఘన సుందరా

"ఘనా ఘన సుందరా" అంటూ రికార్డు మోగిందంటే , మా తిరుమలదేవుని గుట్ట బళ్ళో ,గణగణ మని ఘంట మోగినట్టు!
హాయిగా ముసుగు పెట్టి పడుకున్న నా వీపు విమానం మోత మోగినట్టు!
చాపను చుట్టేసి ,దిండును దొర్లించేసి.. మెట్టు మీదో గట్టు మీదో కూర్చుని, 
గోపాల్ పళ్ళపొడిని ఆనందం గా నోరంతా పులుముకుని, చూపుడు వేలితో పళ్ళని రుద్దుతూ.. అరమోడ్పు కళ్ళతో.. అలా కునుకు తీద్దాం అనుకునేదాన్నా.. మళ్ళీ రికార్డు!
“బూచాడమ్మా బూచాడూ..”అంటూ
ఇక , నా చెవి మెలిపడ్డట్టో తల మీద మొట్టికాయ పడ్డట్టో నన్న మాటే !
గబా గబా పలక,పెద్దబాలశిక్ష,బలపం, తెలుగు వాచకం ,ఎక్కాల పుస్తకం గట్రా..పట్టుకు బడికి పరిగెత్తడమే.
తీరా వెళితే, తీరిగ్గా పాచి ఊడుస్తూ చీపుళ్ళతో మా అవ్వ స్వాగతం!
మా బళ్ళో, మొదటి రికార్డు అంటే ఫస్టు బెల్లు,రెండో పాటంటే సెకండు బెల్లు.
పాపం, మా అమ్మ ఏం చేస్తుంది ?ఆమెకు లెక్కంటే లెక్కే!
ఇదంతా ,మా బాలవ్వ నిర్వాకం.
మా బాలవ్వ గదులు వూడ్చే చీపురు ఒకటి బయట చీపురు ఒకటీ ..ఎప్పుడూ తనతో ఉంచుకొనేది. ఒక దానితో ఊడుస్తుంటే రెండోది ఎడం చేత్తో పట్టుకొని ఉండెది.
మాంత్రికుడి పంచప్రాణాలు మాయలమర్రి తొర్రలోని పంచవన్నెల చిలకలో ఉన్నట్లు, మా బాలవ్వ పంచప్రాణాలు రెండు చీపుళ్ళలో ఉండేవి.
అప్పుడప్పుడూ, గోడ వారగానో విశ్రాంతి తీసుకొంటున్న చీపురును కుంచం పెద్ద పిల్లలు తీసుకొని , బాలవ్వకు వూడవడానికి సాయం చేద్దామంటే ,అదే చీపురును వారి మీద తిరిగేసిందన్న మాటే! ఇక మాలాంటి వాళ్ళం చొరవ ఎలా తీసుకొంటాం?
మా బడంటే పెద్దదేమీ కాదు. మూడు తరగతులు ఒక చోట , మిగిలినవన్నీ మరో చోట .
ఒకటి రెండు తరగతులు చదివే పిల్లలు ,వాన పడితే తప్ప ,పున్నాగ చెట్ల కిందే చదువుకోవడం.
 ఇక, చినుకు రాలితే చూరుకిందికి పరుగు,వాన పడితే బడికి సెలవు ...అన్న మాట!
మా బాలవ్వ పొద్దున్నే వచ్చి, మా హెడ్ మాస్టారు గారి గది, మూడో తరగతి పిల్లల గదీ .. ఊడ్చి, కుండల్లో నీళ్ళు నింపి, బెల్లులు కొట్టే దన్న మాట.
బాలవ్వ ఎక్కువగా మాట్లాడేది కాదు ,కానీ, రాగానే హెడ్మాస్టర్ గారి గది తీసి,రికార్డులు పెట్టేది.పిల్లలం వచ్హి వందేమాతరం పాడే దాకా అది ఆగకుండా మోగుతూనే ఉండేది.
అన్నట్లు, మాది చిన్న గేర్.
మా గేర్లో ,మున్సిపల్ ఆఫీసు పను చేసే వారు ఉండే వారు. అవి వారి క్వార్టర్లన్న మాట.
వాళ్ళ ఇళ్ళల్లోనే , మున్సిపాలిటీలో పనిచేయని వాళ్ళకి కూడా అద్దెలకు ఇస్తుండే వారు.
మా ఇంటి నుంచి బడికి వెళ్ళే దారి లో పెద్ద పిల్లల బడి , విశాలమైన ఖాళీ స్థలం ఉండెవి. చివరన మా చిన్నపిల్లల బడి. బడిచుట్టూ ఎవరో చక్కగా నాటి, పెంచినట్లు, తుమ్మచెట్ల కాంపౌండ్ . ఆ తుమ్మచెట్ల మధ్యన సన్నని బాట.
సరిగ్గా బూచాడమ్మ బూచాడు ..పాట అవ్వగానే , మా బాలవ్వ బాటను ముళ్ళకంచెతో మూసేసేది.
వెనక్కి వెళ్ళామా , అమ్మ తో మొట్టికాయలు.ముందుకు వెళ్ళామా , మా మల్లమ్మ టీచరు తో గోడకుర్చీలు గుంజిళ్ళు.
ఇక రేక్కాయలు, జాంకాయలు, పల్లీలు ,ఉప్పు శనగలు,గుగ్గిళ్ళు ..అమ్మే వాళ్ళంతా , ముళ్ళకంచెకు రోడ్డుకు మధ్యన , గోనెపట్టాల మీదో , సర్దుకు పోవలసిందే.
మా బాలవ్వ భలే ఉండేది.
ముంజేతికి వెండి కడియాలు ,వాటి ముందు ఎర్రవో పచ్చవో మట్టిగాజులు. వెండివి దండ కడియాలు.ముక్కు పిల్లలు.చెవులు పెద్ద వెండి గంటీలు.చెవిరంధ్రాలు జారి భుజాలకు తాకేట్టు ఉండేవి. కాళ్ళకు కడియాలు.మెడలో గుండుపూసలు.బొడ్లో, పోకతిత్తి. రూపాయకాసంత బొట్టు.ముఖాన చేతులకూ పచ్చబొట్లూ.
ఎప్పుడూ ఆకుపచ్హ, పసుపు,ముదురు ఎరుపు రంగు కొకారైకలు వేసుకొనేది. ఆమెకు అవే ఉన్నట్లు. అవే ఉండేవని ,కొంచం పెద్దయ్యక కానీ అర్ధం కాలెదు.
మేము గొంతు చించుకొని, ఎక్కాలు చదువుతున్నా , నారింజ పండు ..నిన్ను చూడగానే నోరూరుచుండు" అంటూ పాడినా..  ఏ గోడ పక్కనో ఏ పొగడ చెట్టు మొదలుకో ,నడుం ఆంచి నవ్వుతూ వినేది.పచ్చి వక్కలు ముక్కలు చేసుకొంటూ.
ఇంకొన్ని సార్లు, మాకు గోడ కుర్చీ వేయించినప్పుడు కాపలా కాసేది.
మంచి నీళ్ళ కడవ లోంచి గరిటతో నీళ్ళు పోసేది.మేము దోసిట పడితే.
జెండా వందనం రోజయితే చెప్పక్కర లేదు.జన గణ మన పాడగానే, తీపిబూందీ పెట్టె పని ఆమెదే!
మా బడిలో ఆకూ పువ్వును కూడా ,కళ్ళల్లో పెట్టుకుని చూసుకొనేది.బడి అయ్యాక ఎటు వెళ్ళేదో మాకు తెలియదు. 
పొద్దున్నే , మళ్ళీ పాటతో పలకరించేది.
 దానా దీనా , బాలవ్వ మా బడికి మహారాణన్నమాట!
ఒక రోజు , ఎమైందో కానీ ఎంత సేపటికీ," ఘనా ఘన సుందరా "మోగలేదు. ఇదేటబ్బా .. అనుకుంటూ గునగున వీధిలో పెద్దపిల్లలంతా బడికి పరిగెట్టి, గేర్లోకి కేకలు పెడుతూ తిరిగి వచ్చారు.
ఇంకా పక్కల్లో మునగడ తీసుకొని పడుకొన్న మాలాంటి వాళ్ళం, ఉలిక్కి పడి వీధిలోకి పరుగు.ముఖమైనా కడక్కుండా.. తుమ్మచెట్ల దాకా.. పరుగే పరుగు. 
అక్కడ,బాలవ్వ భోరుభోరున ఏడుస్తోంది. టీచర్లు సార్లు హెడ్మాస్టరు ..అందరూ అక్కడే ఉన్నారు. ఇంతలో పోలీసులు వచ్చారు. మా బళ్ళో దొంగలు పడ్డారు !
ఘనాఘనా సుందరా, బూచాడడమ్మా బూచాడు తో సహా ... అన్ని రికార్డులు, ప్లేయరూ, మైకూ ... దొంగలెత్తుకు పోయారు. ఉదయాన్నే , ఎప్పటిలాగే వచ్హ్చిన బాలవ్వకు హేడ్ మాస్టార్ గారి గది తాళం పగల గొట్టి కనపడిందట.
లోపలకెళ్ళి చూస్తే ఏముందీ?
బాలవ్వను చూస్తే భలే ఏడుపొచ్చింది. కానీ, మా సబితాబాయ్ వాళ్ళన్న ప్రవీణ్ అన్నాడూ కదా, "అసలు బాలవ్వే తీసుకుపోయిందంట.నాయిన నాతో చెప్పిండు."
నాకూ సబితకూ ఈ మాట నహ్చ్చలేదు.  అతనికి కాస్త దూరం గా వెళ్ళాం.పోలీసులు అదే మాట.బాలవ్వను జీపులో ఎక్కించుకు పోయారు. వారితో పాటే మా హెడ్ మాస్టారు కూడా.
తరిమి కొడుతున్నా పట్టించుకోకుండా , జీపు వెనక పరిగెత్తిన వాళ్ళు పరిగెత్తగా , మిగిలిన పిల్లలమంతా మల్లమ్మ టీచరు చుట్టూ చేరి ఎంత లొల్లి చేసినా , ఏమి లాభం?
మళ్ళీ మా బాలవ్వను మేము చూడలేదు. మా పాటలు వినబడలేదు.
***
"ఘంటశాల గారికి ఘన నివాళి" అన్నప్పుడు, నాకు మా బాలవ్వ గుర్తు రావడంలో .. నా తప్పేమీ లేదు.
ఆ పాట గణ గణ మంటూ నాకు వినిపిస్తూనే ఉంటుంది. మా బాలవ్వ నిశ్శబ్దంగా పలకరిస్తూనే  ఉంటుంది.

మా బాలవ్వ నా కళ్ళారా కనిపిస్తూనే ఉంటుంది,
అదాటున ఆ పాట విన్నప్పుడల్లా

***

All rights @ writer.
Title,labels, postings and related copyright reserved.

Feb 21, 2010

ఇనుప గజ్జెల తల్లి 3

Let us now examine the realistic nature of these discourses.
We understand that in fiction , it is not possible to narrate the reality as in formal or scientific language  The language used in the narrative  is not transparent  that can carry a single meaning , as compare to  that of scientific discourse. In the other words, language used in reality fiction is not neutral but polyphonic. This plurality helps both writer and the reader for whom language is more than ‘just a medium of thought’ .
Story is art of fiction .Art of narration.
Can the reality fiction over come the hyperbole of the creativity? Can transparent language make fiction into reality ? Can we agree that the narrative , with usage of plural, complex and aesthetic  language or simply ,literary language ,be classified as  reality fiction ?
This has been  discussed in detail by literary critics.
” It does not mean the all writing is absolutely transparent, but rather that the narration , the dominant discourse , is able to establish itself as a truth .The narration does not appear to be the voice of an author ,its source appears to be a true reality which speaks.” P5
***.
Rearing until now  ,  unable to foster further  ,my mother earth asks  to leave the village .. asks to migrate ..the town  invites to join “(valaselli paathaandaa, Damugatla Hidayathulla)

***
“Have you ever seen death in a lap ? Look at Jahanara’s lap. Perhaps it may tell you something !”
                                                                                            (moya leni nijalu ,Nalluri Rukmini )
***
Both narrators are describing the adverse situation of drought.

The first narrator used a Telugu  proverb ” The village asks to leave . The cemetery   invites to join.”
The second narrator drags  the readers with one simple question .And  showing something real, Jahanara’s lap.

The inevitable exodus or migration after the catastrophe of natural calamity , is brought in one clever mimic-usage of proverb. The reader knows, the town is synonymous with  “ cemetery. Mother earth is the field and the a burial ground. Either way the narrator is in trouble. The village is a death bed. And the destination is a burial ground. He is migrating like a corpse because his life is his mother earth , his field. His helpless mother asks him to leave her , like a  motherless child , moving away.

Nalluri Rukmini strengthens her narrative description by showing the real Jahanara ‘s lap who has six children and hunger succumbed one by one. Right now, her dead child is lying before her .With a dying child in her lap, she is waiting to see the child pass away .So that, she can  bury both children together .

These writers recreated the reality. Real people, plot, theme , incidents, experiences , discourse , language …everything that they can recreate. This recreation is strengthened by their reactions and reflections.
“Realism is a “Copy of a copy “ supported by connotation, a ‘perspective of citations “It’s a silent quotation without inverted comas, with no precise source” ..

“For Realism is not just a matter of literary form, it is the common sense expression in aesthetic terms of an ideology in which the unified individual human subject makes sense of his / her  world by negotiation with eternal forces – nature ,society etc which  presupposes a universe the can be made sense of  and always potentially self determining human subject .”
 (Peter Widdowson)
G.Nirmala Rani writes about an young man in similar situation in her story ,Bite of Drought,
 Lost  in a city in  his struggle of drought, Nagappa , returns home after a decade and finds his mother and sister are alone as his father passed away.
He laments his father ‘s death wondering how women could  survive without a man at home. He regrets his prolonged absence and wants to take charge of the family immediately. Soon he realizes the situation is out of hands and the women “survived” the drought with their own solutions. Drought succumbed their family values and unspoken exploitation taken over them.
As himself returned home faceless as thief , his sister elopes with a man she confides and thus escapes from brothel hold…only to be filled by none other than, his mother..!
Here, the writer captured the realistic development in the people of the story and the narration takes its own “natural” way. Beginning to the end, the narrative is woven so casually that , the reader takes the writers argument , as naturally as her narration. The presumptions and  perspectives shatter down. At the end, reader is prepared to face the anti –climax. The true life.
If the wrier has given a different END the story would not be this effective.
“If it is a movie ,one can revenge at the climax. If it was a story ,I would have given a solution to save Muthyalamma ..but, It is not a story !..” another writer A.Jaya Laxmi Raju ends her story about woman in a similar situation .
Why do we feel them true to life ?
Montrose explains ,“The behavior of the characters manifests certain general and universal realism. As begin to identify the general and universal human nature, we identify ourselves with the text , characters and story.
This identification involves readers in certain kind of realistic participation in the  real text .The other way,“ by representing the world in discourse , texts are engaged in constructing the world and in accommodating their writers, performers ,readers , and audiences to positions within  it “

Literary language can never be totally mimietic.  In apparently claiming to capture reality in language , the realist fiction  fundamentally differed. The plurality of language and aesthetic expression  are inevitable rather , unconscious effort from any fiction writer.

The language used by the writers of this anthology, is not glossy, dull or neutral , but the literary language. The narrators understood the nature of words and exploited their textual diversity. The natural and casual usage of dialect grounds the text to reality.

George Eliot, opined , “that since form was unavoidable , one might as well foreground it in fiction  and thus exploit it aesthetically rather than trying to pretend that the realist fiction could do with out it.”
And fiction writers of Inupa gajjela thalli  did foreground and experimented with their form ,language and sensible reality all in a compassionate expression.
Right from the title, that says the realistic nature of the stories, the mother of iron anklets,
And , the narrative haunts all the way.

The End:               Everybody here is kshamaam  .
                                                                 - Title of the Foreword, Singamaneni Narayana

There is only one alphabet difference in the Telugu word , kshemam and kshamam .
The first word conveys “ well being, safe and happiness.”
On the contrary the second means, drought.
 In the common letter writing  practice of Telugu , the letter starts with this line, “Everybody here is  kshemam” ,safe.

And this one difference of alphabet used by the editor, speaks enough about the pathetic human situation, true to life.

***
Acknowledgements

My sincere thanks to Sri Singamaneni Narayana garu and Sri Shanthi Narayana garu , Editors  and all the writers of  inupa gajeela thalli.

References

1.Inupa gajjela talli , ( Mother of Iron anklets ) An anthology of Telugu stories Edited by Singamaneni Narayana , Shanthi Narayana.(2004)
2. Peter Widdowson ,”Hardy and History : A case study in the sociology of literature, literature and history,( 1983)
3.Louis Montrose ,’renaissance literary studies and the subject of history, ‘ English literary renaissance”
4..Rosaland Coward and John ELLIS ,language and Materailism: Developmetns In semiology and the theory of the subject (1977)
5.Barthes ,”Science versus Literature”


***

All rights @ writer.
Title,labels, postings and related copyright reserved.